Dzień Wszystkich Świętych. Kiedy i jak obchodzony jest w Polsce?

W Polsce 1 listopada to szczególny dzień, w którym wspominamy naszych bliskich zmarłych i odwiedzamy ich groby na cmentarzach. Historia tego święta jest bardzo ciekawa, a jego obchody zmieniały się na przestrzeni lat. Jak współcześnie wygląda dzień Wszystkich Świętych w Polsce?

Trochę historii

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się ze zwyczaju oddawania czci wszystkim męczennikom. W VII wieku papież Bonifacy IV nakazał złożenie licznych relikwii najbardziej czczonych męczenników do Panteonu, czyli starożytnej świątyni. Od tamtego czasu corocznie 13 maja obchodzono święto ku czci wszystkich męczenników za wiarę chrześcijańską.
Kolejno, w 741 roku, papież Grzegorz III ustanowił przeniesienie święta na 1 listopada, a w 837 roku rozporządzeniem papieża Grzegorza IV tego dnia zaczęto wspominać nie tylko męczenników, ale również wszystkich świętych Kościoła katolickiego.
Warto również wspomnieć o genezie Zaduszek, czyli dniu po Wszystkich Świętych. Wywodzą się one z praktyk wczesnośredniowiecznych mnichów, którzy odprawiali coroczne msze za ich zmarłych braci. W 998 roku Odylon, opat klasztoru benedyktyńskiego we francuskim mieście Cluny, wyznaczył 2 listopada dniem modlitwy za wszystkich zmarłych wiernych. Zwyczaj ten przejęły inne zakony, a powszechnie Dzień Zaduszny upowszechnił się w całym Kościele katolickim.

Współczesne obchody dnia Wszystkich Świętych

Wszystkich Świętych to dzień, w których odwiedzamy groby bliskich nam zmarłych osób. Modlimy się za nich, wspominamy, zapalamy znicze – symbole pamięci - kładziemy na pomnikach stroiki i wiązanki z różnych kwiatów. Tego dnia w kościołach katolickich odprawiane są msze w intencji zmarłych świętych. Po zakończonych liturgiach księża wyprowadzają uroczyste procesje na cmentarze, na których odbywają się modlitwy nad grobami zmarłych. 
Zarówno 1, jak i 2 listopada, rodziny modlą się nad grobami. To czas refleksji nad przemijającym czasem i śmiercią oraz powrotu myślami do wszystkich, którzy odeszli. Należy pamiętać, że to właśnie Zaduszki są dniem modlitw za wszystkich zmarłych. Tego dnia również odprawiane są uroczyste msze święte w kościołach, a w niektórych parafiach także wyprowadzane są procesje.
W dzień Wszystkich Świętych oraz w dzień Zaduszny na cmentarze przychodzą również osoby innych wyznań niż katolickie, wyznawcy innych religii, aby uczcić pamięć i pomodlić się, a także osoby niewierzące, które także chcą oddać szacunek zmarłym. To świetna okazja, aby powspominać bliskie osoby, których nie ma już z nami. Polskie odwiedzanie cmentarzy całymi rodzinami, zwłaszcza w te dwa pierwsze listopadowe dni, jest unikatowe na skalę całej Europy.
Przed wieloma cmentarzami prowadzone są kwesty na rzecz różnych nekropolii – na renowację starych pomników, zapomnianych mogił, zabytkowych cmentarzy. Często kwestują osoby znane z przestrzeni publicznej: aktorzy, politycy, wokaliści. 
Od wielu lat przed polskimi cmentarzami ustawiane są liczne kramy, nie tylko z kwiatami czy zniczami, ale również z charakterystycznymi smakołykami. Słodkie cukierki, z ubitych na sztywno białek, cukru, wody i soku z malin - tzw. pańska skórka w Warszawie, miodek turecki - skarmelizowane bryłki cukru z dodatkiem olejków - w Krakowie czy podłużne cukierki szczypki na Lubelszczyźnie to tradycyjne dla tych regionów przysmaki sprzedawane u bram cmentarnych we Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny.

Pamiętajmy o bohaterach i zapomnianych

Wybierając się na cmentarz przed Wszystkimi Świętymi warto sprawdzić, czy okoliczne groby nie zostały zapomniane. Widok opuszczonych mogił jest bez wątpienia przytłaczający i w wielu z nas wywołuje smutek. Jeśli tylko możesz, posprzątaj najbardziej zaniedbane groby. Wystarczy tylko chwila, aby usunąć mech czy zamieść liście. 
W te szczególne dni pamiętaj także o poległych bohaterach walczących o naszą wolność, zapomnianych grobach bezimiennych żołnierzy oraz o miejscach pamięci narodowej. Postaw znicz, zasadź kwiaty i oddaj cześć tym, dzięki którym dzisiaj nasza ojczyzna jest wolna.